Kopciuszek to nie tylko powszechnie znana postać z Baśni braci Grimm, ale także niewielki ptak z rodziny wróblowatych. Prawdopodobnie większość z nas go spotkało. Jest bardzo ruchliwy i podobnie jak pliszki często potrząsa ogonem, przez co sprawia wrażenie wiecznie podekscytowanego. Kopciuszki można łatwo zaobserwować w pobliżu zabudowań. Często przesiadują w widocznych miejscach na dachach, kominach, murkach lub antenach, skąd dobiega ich specyficzny śpiew. Piosenka składa się z dwóch części, oddzielonych charakterystycznym, trzeszczącym przerywnikiem. To właśnie ten fragment sprawia, że głos kopciuszka wyróżnia się na tle śpiewu innych ptaków i łatwo go zapamiętać.

Samce kopciuszków mają czarną pierś, szaroczarny grzbiet i rdzawo-pomarańczowe podogonie oraz ogon. Wyglądają przez to jakby były okopcone dymem. Polska nazwa tego gatunku pochodzi właśnie od słowa „kopeć”, oznaczającego osad z sadzy. Samice są mniej kontrastowo ubarwione, w kolorze kawy z mlekiem, ale także z pomarańczowym ogonem.

Kopciuszek zamieszkiwał niegdyś górskie rejony środkowej i zachodniej Europy oraz środkowej Azji, a gniazda zakładał na skałach. Na początku XIX wieku rozpoczął ekspansję na tereny nizinne i obecnie jest głównie związany z osiedlami ludzkimi. Wszak domy i inne budynki to dla tych ptaków odpowiedniki ogromnych skał. Wystarczają im pojedyncze zabudowania, jak na przykład na nadwarciańskich nieużytkach – terenach przynależnych do naszej elektrociepłowni Karolin, gdzie bez trudu można je spotkać.

Kopciuszek nie jest w Polsce gatunkiem zagrożonym, a jego populacja jest stabilna –  liczebność oceniono na około 1–1,3 mln par. To dużo, ale dziesięciokrotnie mniej niż w wypadku skowronka, który jest obecnie najliczniejszym ptakiem gniazdującym w naszym kraju.